Bir Bayilik Sözleşmesinde Olması Gerekenler 

Bayilik hem bayilik verenler hem de bayilik alan girişimciler açısından en kârlı iş modellerinin başında yer alır. Şimdiye kadar sizlerle paylaştığımız yazılarımızda bu konunun üzerinde yeterince durduk ve hatta örneklerle de bu düşüncemizin dayanaklarını sunduk. Ancak en az bayilik almak kadar önemli olan bir konuyu henüz sizlerle paylaşmadık; bu sebeple de bu yazımızı dikkatle okumanızı öneriyoruz.

Neden derseniz, bu yazımızda “bayilik sözleşmesinde olması gerekenler nelerdir?” “ bayilik sözleşmesi hazırlanırken nelere dikkat edilmeli?” gibi hem kârlılığını arttırmak isteyen markalar hem de girişimciler için hayati öneme sahip konuların detaylarını paylaşacağız. 

Detaylara geçmeden önce her markanın bayilik şartlarının ve bayilik sözleşmesinin farklı olabileceğini belirtmek isteriz. Kimi markalar sadece taslak bir sözleşme hazırlarken, kimileri tüm detayları sözleşmede size sunabilirler. 

Elbette sözleşmelerle ilgili tüm detayları aktarıp, sizlere didaktik bir metin sunacak değiliz. Ama bayilik sözleşmelerinin olmazsa olmazlarını paylaşmak ve bir nebze de olsa işinizi kolaylaştırmak istiyoruz…

Hazırsanız, detaylar geliyor.

Bayilik Sözleşmesinde Bulunması Gerekenler

Sözleşmenin Tarafları 

Her sözleşmede olduğu gibi, bayilik modeli iş ortaklıkları kurulurken de mutlak surette sözleşme tarafları sözleşmede yer almak zorundadır. “Olmasa da olur” denebilecek bir sözleşme maddesi değildir. Hatta bu başlık altında, sözleşme yapan taraflarının unvanları, ticaret sicil numaraları, vergi daireleri, vergi numaraları, iletişim adresleri de bulunmalıdır. 

Kim kiminle iş yapıyor, nasıl iletişime geçecekler bv. soruların yanıtı sözleşmede resmi olarak yazılmış olmalıdır. 

Sözleşmenin Konusu 

Geldik bir diğer önemli sözleşme maddesine. 

Bu sözleşme neden yapılıyor?, tarafların hakları neler? bu maddede detaylı olarak açıklanır. Aslında bu maddeye sözleşmenin taslağı olarak bakılabilir, çünkü ilerleyen maddelerde sözleşmenin konusu kısmında özet olarak belirtilenler, detaylandırılır. 

Sözleşmenin konusu altında bayiliği verilen ürün ya da hizmetin tanımı, marka kullanım hakkının detayları, bayilik teminatı, bayilik bölgesi ile ilgili açıklamalar bulunmalıdır. 

Tarafların Yükümlülükleri 

Evet ortada bir sözleşme var, taraflar sözlü olarak anlaştılar, birbirlerinden beklentilerini dile getirip bir iş ortaklığı kurmak için el sıkıştılar. 

Sözleşme ile de aralarındaki iş ortaklığını resmiyete bağlayacaklar ama yükümlülüklerini netleştirmeden bir sözleşme yapabilirler mi?

Hayır!

Bayilik verenin, bayilik alanın yetkileri bu madde altında detaylı olarak açıklanır. 

Sözleşmenin Süresi 

Bu madde ile yapılan sözleşmenin ne kadarlık bir zaman dilimi için geçerli olduğu belirlenir. 

Bayilik sözleşmelerinin hukuki nitelik taşıdığını söylememize gerek yok. Bu madde ile taraflar arasındaki iş ilişkisinin süresi belirlenir. 

Anlaşmazlıkların Çözümü

Hiçbir ilişki, bayilik modeli ile kurulan iş ortaklıkları da dahil sorun çıksın diye kurulmaz. Ancak anlaşmazlık insanların doğasında vardır. 

Taraflar arasında bir sorun çıktığı zaman, başvurulacak yetkili mahkemelerin bilinmesi gerekir. Anlaşmazlık çözümünde başvurulacak adli kurumların yazıldığı bu madde de bayilik sözleşmesinin olmazsa olmazları arasındadır. 

Sözleşmenin Sona Ermesi 

Bayilik anlaşmasının hangi şartlar altında sona ereceği, bayilerin uyması gereken kurallar, tek taraflı fesih yapılabilecek durumlar, yetkilerin kötüye kullanılması ile ilgili detayların yer aldığı bu sözleşme maddesi de mutlaka sözleşmede bulunmalıdır. 

Bayilik sözleşmesinde genel olarak bulunması gereken maddeler bu şekilde özetlenebilir. Bayilik veren her firmanın bayilik sözleşmesi kapsamının aynı olması beklenemez. Gerek sektör farklılıkları, gerekse ürün ya da hizmet sunumu ile ilgili farklı sözleşmelerin bulunması kaçınılmazdır. 

Az önce tarafların yükümlülükleri maddesini genel olarak açıkladık, ancak bu maddeyi daha ayrıntılı olarak ele almak istiyoruz. Çünkü bu madde altında, bayilik modeliyle kurulan iş ortaklığının bel kemiği oluşturulmaktadır. 

Tarafların Yükümlülükleri Maddesinin Kapsamında Neler Olmalı?

Tarafların yükümlülükleri mümkün olduğunca detaylı hazırlanmalı ve tarafların iş ilişkisi dahilinde birbirleriyle ilgili yükümlülüklerindeki soru işaretlerini gidermelidir.

• Bayilik reklam giderleri hakkında detaylar,
• Bayilik alan girişimcilerin yasal zorunlulukları,
• Bayilik bedelleri,
• Bayilik verilecek ürün ya da hizmet hakkında bayilere verilecek eğitimler,
• Ürün ya da hizmetlerin saklama koşulları, garantileri,
• Ürünlerin nasıl satılması ya da sunulması ile ilgili bilgiler,
• Bayilik alınabilmesi için gösterilmesi gereken teminat,
• Bayiliği verilen ürün ya da hizmetin patent hakları,
• Bayilerin kârlılığı ve markaya yapacağı ödemeler ya da muafiyetleri,
• Bayilik veren şirketin, bayisini nasıl destekleyeceği gibi unsurlar tarafların uymaları ve standartlaştırılması gereken konular arasında yer almaktadır. 

Bayilik Sözleşmelerinin Önemi

Bayilik sözleşmelerinde tarafların imzaları ve kaşeleri bulunur; diğer bir deyişle bayilik veren firmalar ve bayilik alanlar; bu sözleşmeyi kabul ettiklerini ve şartlarına uyacaklarını resmi olarak kabul ederler.

Bu sözleşmelerde yazılanlar, tarafların yetkilerini, sorumluluklarını, iş ortaklığına konu olan mal ya da hizmetleri detaylı bir şekilde açıklar.

Hem bayilik verenin hem de bayilik alanın haklarının eşit derecede korunması bu sözleşmelerin önemini arttırmaktadır. 

Güçlünün zayıfı ezmemesi, zayıfın ise güçlüyü istismar etmemesini sağlamak amacıyla hazırlanan bu hukuki anlaşmaların yaptırım güçleri olduğu unutulmamalıdır. 

Bir bayilik sözleşmesinin ayrıntılarını bildikten sonra artık bayilik ile kendi işini kurmak hakkında size ilham verecek yazımızı okuyabilirsiniz.