İstiridye Mantarı Nedir? İstiridye Mantarı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

İstiridye mantarlarının lezzetli olması ve bu mantarın üretiminin henüz yeterince yaygınlaşmaması istiridye mantar üretimi yapmak isteyenlerin avantajlarını çoğaltıyor. İstiridye mantar yetiştiriciliği hakkında soruların artmasına kayıtsız kalamadık ve sizler için “İstiridye mantarı nedir?”, “İstiridye mantarı nasıl yetiştirilir?”, “İstiridye mantarı yetiştiriciliği maliyeti ne kadardır?”, “İstiridye mantarı pazarı kazançlı mıdır?” gibi en çok merak edilen soruların yanıtlarını araştırdık.

İstiridye Mantarı Nedir?

Kavak mantarı, karakulak mantarı ve kayın mantarı gibi farklı isimlerle anılan istiridye mantarı; yüksek miktarda B vitamini, folik asit, C ve D vitaminleri içeren; kan dolaşımını hızlandırarak damar sağlığını iyileştiren ve metabolizmaya sayısız katkısı olan yenilebilir bir mantar türüdür. Şapkasının şekli nedeniyle yöreden yöreye değişik adlarla anılan istiridye mantarı lezzetli bir besin olduğu ve son dönemlerde istiridye mantarı yetiştiriciliği yaygınlaştığı için popülerliğini arttırmaktadır.  

İstiridye Mantarı Nasıl Yetişir?

İstiridye mantarı doğal ortamda kayın ve kavak ağaçlarının köklerinde yetişir. Serin, nemli, karanlık ve bol oksijenli ortamda hızla büyüyen istiridye mantarı; doğal yetişme koşullarının sağlanması sonucu hızla olgunlaşmaktadır. Kaliteli kompost ve istiridye mantarı tohumu olarak ifade edilen mantar miseli kullanılması yoluyla da istiridye mantarı üretimi yapılabilmektedir.

İstiridye Mantarı Nasıl Yetiştirilir?

Yeni iş fikirleri arasından istiridye mantarı yetiştirilmesi fikrini merak edenler için “İstiridye mantarı nasıl üretilir?” sorusunun yanıtı kritik öneme sahiptir. İstiridye mantarı yetiştirme sürecinin oldukça kolay olduğunu ama aynı zamanda büyük bir özen istediğini vurgulamak istiyoruz. İstiridye mantarı yetiştirmenin püf noktaları dikkate alındığında girişimciler kaliteli ürünler ve yüksek kazanç elde edebilirler.

İstiridye mantarı yetiştirmek isteyenler;

• Kaliteli kompost bulmalı,
• Mantarların yetiştirileceği alanın ışık, nem ve sıcaklık değerlerini kontrol altında tutmalı,
• Alanı yeterince havalandırmalı,
• Mantarları doğru zamanda toplamalı ve elbette en kısa süre içerisinde satmalıdır.

1. İstiridye Mantarı Kompostu

İstiridye mantarının temel besin maddesi selülozdur. “İstiridye mantarı nasıl yapılır?” sorusunun en kritik aşaması kaliteli kompost oluşturulmasıdır. İstiridye mantarı kompostu; üreticiler tarafından selüloz oranı yüksek bitki ve ağaç atıklarından yapılabildiği gibi kompost üretimi yapan kişilerden de temin edilebilir. Kompostun içerisinde saman, pamuk, kavak ya da kayın ağacı atıkları, mantar miseli ve kepek bulunur. İdeal değerlere sahip bir istiridye mantarı kompostunun %50’si kuru maddelerden oluşmalıdır. Kompost içerisindeki istiridye mantarı tohum yani misel miktarı titizlikle ayarlanmalıdır. Genel anlamda önerilen; mantar miselinin kuru maddelerin %5’ini oluşturmasıdır. Oluşan kompostun PH değerleri üretim verimliliğini etkilediği için PH aralığının 5,5 ve 6,5 değerleri arasında ayarlanması gerekir. Kompostun PH değerini düzenlemek için alçı ve kireç kullanılabilir.

2. İstiridye Mantarı Yetiştirmek İçin İdeal Koşullar

İstiridye mantarı doğada nemli, karanlık, bol oksijenli kayın veya kavak ağaçlarının dip bölgelerinde yetişir. Kuluçka ve hasat dönemlerinde farklı nem ve ısı değerleri isteyen bu mantar; şartları kontrol edilebilen bir alanda yetiştirilmelidir. Örneğin kuluçka döneminde yaklaşık %70 neme sahip, 25 derece sıcaklıkta ve karanlıkta gelişen bu mantar kuluçka döneminden sonra 15 derece sıcaklığa ve %80 dolayında nem oranına ihtiyaç duyar. Ayrıca tamamen karanlıktan ziyade günde yaklaşık 7 saat beyaz floresan ışığı gereksinimi ortaya çıkar. İstiridye mantarının kalitesi ve üretim verimliliği için ortam değerleri mutlaka kontrol altına alınmalıdır. Bu noktada istiridye mantarı yetiştirmek isteyenler için işler bir tık zorlaşır çünkü ortamın nem ve ısı değerinin ayarlanması için profesyonel soğutma sistemleri ve sis makineleri kullanılmalıdır.

3. İstiridye Mantarı Yetiştirilen Ortamın Havalandırması

İstiridye mantarının en büyük gereksinimlerinden biri de yüksek oksijen değerleridir. İstiridye mantarı canlı bir organizmadır ve büyüyüp gelişmek için sürekli oksijene ihtiyaç duyar. Havada asılı duran sporlar da düşünüldüğünde ortamın temizlenmesi ve havalandırması daha önemli hale gelir.

4. İstiridye Mantarı Toplanma Zamanı

İstiridye mantarının toplanma zamanı yapraklarının ne kadar büyüdüğünden anlaşılabilir. Genellikle yapraklar 10 – 20 cm boyutlarına ulaştığında mantarların toplanması gerekir. İlk mahsul kuluçka döneminden 5 – 6 gün sonra; ikinci hasat 10 gün sonra ve son hasat yaklaşık 25 gün sonra toplanır.

İstiridye Mantarı Yetiştiriciliği Maliyeti Ne Kadardır?

Kaliteli istiridye mantarı yetiştirme için öncelikle bir alan bulunmalıdır. Alan genişliği ile ilgili net bir gereksinim olmamakla birlikte minimum 10 – 15 metrekarelik bir yer bulunması gerekir. Alan bulduktan sonra profesyonel soğutma sistemi için klima, havalandırma için fan sistemi, floresan ışık için aydınlatma düzeneği, nemlendirme sistemi, raf sistemleri, ısı ve nem ölçer temin edilmelidir.

Profesyonel anlamda istiridye mantarı yetiştirmek isteyenlerin ve bu iş için yaklaşık 100 metrekarelik bir alan ve 15 bin TL ile 20 bin TL arasında sermaye gereksinimi olacaktır. Bu rakamlara elbette alan kiralama ya da satın alma parası dahil değildir. Mantar yetiştiriciliği için gerekli sistemler kurulduktan sonra mantarlar için kompost satın alınması da gerekir. Başlangıç için 8-10 ton kompost satın alınması yeterlidir ve kompost fiyatı kg başına 0,60 – 0,90 TL arasında değişmektedir.

İstiridye Mantarı Pazarı Kazançlı Mıdır?

İstiridye mantarı kısa sürede yüksek verimlilikle üretilebilen; sağlığa sunduğu faydaları ile giderek daha çok kişi tarafından tüketilen önemli bir besin kaynağıdır. İstiridye mantarı pazarlarda, organik pazarlarda, marketlerde satılabilir ya da yerel restoranlara verilebilir. İstiridye mantarı yetiştiriciliği profesyonel olarak yapıldığında ve gerekli tüm ekipmanlar satın alındığında kısa, orta ve uzun vadede oldukça karlı bir yatırım olarak değerlendirilebilir.

Ancak istiridye mantarı yetiştiricileri kar etmek istiyorlarsa mantarların yetişme koşullarını mutlaka yakından takip etmeli ve kompost ihtiyacını karşılamanın en uygun yollarını bulmalıdır. Yazımızın girişinde de belirttiğimiz gibi kompost hem üretici tarafından üretilebilir hem de satın alınabilir. Başlangıçta kompost hazır olarak alınsa dahi daha sonraki dönemde kar marjını arttırmak için yetiştirici kendi kompostunu üretmeye başlamalıdır.

Dikkat!

İstiridye mantarı toplandıktan sonra 1 gün içerisinde mutlaka elden çıkarılmalıdır. Bu nedenle mantar yetiştiricisinin lojistik gereksinimini iyi ayarlaması gerekir. Kar etmek için mantar tazeyken toplanmalı; elden çıkarılmadığı durumda ise mutlaka kurutulmalıdır.

Mantar toptancılara satılırsa kar marjı düşer; bu nedenle kârı arttıracak en önemli unsur mantarın karından maksimum derecede yararlanılmasını sağlayan iş ortaklarının bulunmasıdır. Bunun için satış ve pazarlama ağına önem verilmelidir. İstiridye mantarı fiyatı bölgeden bölgeye ve semtten semte değişmekle birlikte pazarlarda 8 TL ila 15 TL arasında değişiklik göstermektedir. Üreticilerin kazançlarını mantarların tüketiciye satış fiyatı ile değerlendirmek doğru bir yaklaşım olmayacaktır. İstiridye mantarı yetiştiricilerinin kilogram başına ortalama 5 TL kazandıkları düşünülebilir.

Evde İstiridye Mantarı Yetiştirmek

Evde istiridye mantarı yetiştirmek realist davranmak gerekirse çok doğru bir tercih olmayacaktır. Ev ortamında elde edilebilecek mantar alan darlığı ile doğru orantılı olarak az olacaktır. Mantar yetiştirmek için gereken ekipmanların çok dar alanlara sığması, ortamın hijyeninin korunması ve ideal ortam koşullarının yaratılması ev ortamında oldukça zordur.

Her ne kadar kolay gibi görünse de istiridye mantarı yetiştirmek uzmanlık isteyen bir üretim prosesidir. Girişimcinin istiridye mantarı yetiştiriciliği hakkında bilinmesi gerekenleri araştırması, mantarların verimliliğini arttıracak tüm tedbirleri alması ve istiridye mantarı tohum seçimini özenle gerçekleştirmesi gerekir. Bu alanda ilerlemek isteyenler mutlaka bu işi hali hazırda yapanlarla iletişime geçmeli, onlardan fikir almalı ve uzmanlıklarından yararlanmalıdır. Aksi halde bu karlı iş fikri hüsranla sonuçlanabilir.