Franchise Nedir?

Franchise bir hizmetin ya da markanın, isim hakkının kullanılması için yapılan anlaşma kapsamında markasının iş yapma prensiplerinden tedarikçilerine kadar tüm iş modelini belli bir bedel karşılığı kullandırmasına dayanıyor. Temelde bir ürünün ya da hizmetin dağıtılması yöntemlerinden biri olan franchise sisteminde iki unsur yer alıyor. Ürün ya da hizmetin dağıtımını bağımsız bir iş ve işletme olarak gerçekleştiren bunun karşılığında ise franchise verene belirlenmiş bir bedel ödemesi yapan tarafa Franchisee; ürünün ya da hizmetin dağıtım, işletme ya da satış hakkını belirlenmiş bir ücret ödemesi karşılığı franchise alana veren tarafa ise Franchisor, iki taraf arasında yapılan anlaşmaya ise Franchising Sözleşmesi (Franchise Sözleşmesi) ismi veriliyor.

Franchise sisteminin ülkemizde hızla yaygınlaşması sonucu “franchise nedir ekşi”, “franchise noktası ne demek”, “franchise okul ne demek”, “franchise ne demek nba”, “franchising nedir örnek”, “franchise bedeli 2018”, “bayilik franchise nedir”, “franchising nedir örnek”, “franchise okul ne demek”, “franchise nedir nba”, “oyunlarda franchise nedir” ve “franchise nasıl okunur” gibi internet aramalarının da arttığı görülüyor. Biz de bu yazımızda size konu ile ilgili edinmeniz gereken bilgi ve detayları sunuyor, 2019 yılı franchise veren firmalar, franchise sisteminde dikkat edilmesi gereken ilk noktalar ve sistemin nasıl işlediği ile ilgili sürece daha hakim bir duruma gelmenizi hedefliyoruz.

Günümüz koşullarında fiyat rekabetinin artması, tüketicilerin alıştığı duyduğu ürünleri kullanmaya yönelik eğilimi ve marka bilinirliğinin pozitif etkisi nedeni ile iş sahibi olmak isteyenler bayilik alma yolunu sıklıkla tercih ediyorlar. Böylece daha geniş pazarlara yayılmak isteyen franchise verenler ile iş deneyimi kimi zaman da sermayesi kısıtlı olan girişimciler bir araya geliyor. Söz konusu ismin ya da hizmetin marka bilinirliğinden yararlanma amacı ile uygulanan franchising ilişkisi her iki taraf için de minimum risk ve maksimum kazancı sağlayabiliyor.

Ancak fast food sektöründen cafe sektörüne kadar geniş bir faaliyet alanı bulunan franchise sisteminde franchise fiyatları marka bilinirliğine ve sektöre göre değişiklik gösterebiliyor.

Franchising Türleri Nelerdir?

Ürün franchisingi sistemi belirli bir marka veya ticari ünvanın kullanım hakkının alınması temeline dayanıyor. Bu sistemde franchise veren taraf franchise alan taraf üzerinde sürekli ve kapsamlı bir denetim hakkına sahip bulunuyor.

En sık uygulanan tür olan İşletme Franchisinginde franchise veren taraf franchise alan tarafa ticari ünvanının, imtiyaz, ürün ve hizmetleri yanı sıra işletmeyi aksaksız olarak yürütebilmek için ihtiyaç duyulan tüm sistemi kullanma hakkını veriyor. Franchise alan taraf, imzalanan sözleşme süresi boyunca franchise veren taraftan teknik destek, el kitabı, eğitim, marka standartları, kalite kontrol, pazarlama stratejileri gibi pek çok konuda destek alıyor.

Franchising Sisteminin Yararları Nelerdir?

Franchise sistemini yatırımcılar için cazip hale getiren temel nedenin bir markayı kullanmaktan çok, işlerliği ve başarısı daha önce kanıtlanmış olan oturmuş bir sistemi kullanmak olduğu biliniyor. Franchise aynı iş kolunda yer alan küçük işletmelerin büyük işletmeler karşısındaki rekabet şanslarını yitirmelerine bir alternatif olarak da tercih edilebiliyor. Denenmiş ve başarılı olmuş bir sistem ile piyasaya giriş yapan işletmeler hazır bir müşteri potansiyeline sahip oluyor ve pazardaki varlıklarını daha kolay sürdürebiliyorlar. Ürün veya hizmet konusunda belli standartların uygulanması fiyatlama konusunda da franchise alan her işletmede aynı rakamların uygulanmasını ve müşteri mağduriyetinin önüne geçilmesini sağlıyor. Ülkeye yeni mal ve hizmetler ile birlikte yeni teknolojiler ile iş organizasyonlarının da girmesini sağlayan franchising sistemi ülke ekonomisine de katkı sağlıyor.

Franchise veren taraf bu sistem sayesinde yeni bir şube açmanın masrafını bertaraf etmiş oluyor. Böylece az sermaye ile pazar paylarını geliştirip isimlerini daha geniş kitlelere duyurma avantajından yararlanabiliyorlar. Franchise alan taraftan tahsil edilen isim hakkı ile royalty bedeli de franchise veren taraflar için ciddi bir finansman geliri sağlıyor. Franchise veren taraf aldığı destekler sayesinde sektörel deneyimsizliğinin söz konusu olması durumunda bunun etkilerinden de kolaylıkla kurtulabiliyor. Ayrıca merkezi olarak yürütülen reklam faaliyetlerinden yararlanan taraflar reklam çalışmaları için çok fazla para harcamak zorunda da kalmıyor.

Franchise Sisteminin Olumsuz Yanları Nelerdir?

Franchise alan tarafın ana firma tarafına ödemesi gereken belirli ücretler bulunuyor. Bu ücretlerin tahsilinde sorun yaşanması ana firmanın finansman kaynakları ile ilgili sıkıntılar yaşanmasına neden olabiliyor. Ya da kimi zaman franchise alan tarafın marka standartları ve kurumsal kimliği ile çelişebilecek tutum ve faaliyetleri franchise veren taraf için zararlı sonuçlar doğurabiliyor. Bu nedenle oluşabilecek bu ve bunun gibi diğer olumsuzlukların göz önünde bulundurulması ve franchising sözleşmesinin hazırlanması aşamasında mutlaka hukuki destek alınması ve her tür konuya ilişkin olarak franchise alan ve veren tarafından yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerin, bunlarla ilgili uygulanacak yaptırımların net bir şekilde belirlenmiş olması öneriliyor. Ayrıca sürecin aksaksız yürümesi adına tarafların haklarını da açıkça bilmesi fayda sağlıyor.