Borsa Terimi Olarak Spekülasyon Nedir?

Borsa piyasalarını takip eden yatırımcıların en çok karşılaştığı terimlerden bir tanesi de spekülasyondur. Spekülasyon genellikle yeni girişimciler tarafından manipülasyon ile karıştırılabilir. Spekülasyon piyasanın güncel koşullarının göz önünde bulundurularak gelecekteki fiyat trendinin doğru bir şekilde belirlenmesidir. Spekülasyonların sonucunda fiyatlar beklenen yönde değişiklik göstermektedir. Spekülasyonun arkasındaki amaç ise borsada işlem görmekte olan yatırım araçlarının en alt seviyeden alım ve en üst seviyeden satım gerçekleştirerek yüksek kazanç sağlamaktır. Ancak spekülasyon yapabilmek için üst düzey borsa bilgisine ve deneyimine sahip olmak gerekir. Spekülasyon yapmak aynı zamanda piyasadaki tüm riski üstlenmek demektir. Çünkü yatırım aracının gelecekteki piyasa fiyatı üzerinden tahminler yaparak bugünden alış veya satış yapmak gerekir ve bu tahminlerin her zaman gerçekleşmesi pek mümkün değildir. Ayrıca spekülasyon sanılanın aksine yasaldır ancak manipülasyon ile sık sık karıştırıldığı için yasa dışı bir eylem zannedilmektedir. 

Spekülator Kime Denir?

Bilgisi ve deneyimi doğrultusunda fiyat değişimlerini tahmin eden ve yaptığı doğru analizler ile aldığı riskten kar eden kişi ya da kurumlara spekülatör denmektedir. Spekülasyon finans piyasalarının varlığını devam ettirmesini sağlayan ana unsurların başında gelmektedir. Spekülatif alım satımlar piyasaya direkt olarak fayda ya da zarar şeklinde etki etmez. Bu yüzden spekülatörler normal dönemler içerisinde piyasada denge oluşturucu bir unsur olarak görülebilir. Ancak diğer taraftan belirli dönemlerde aşırı alım ya da satım yapan spekülatörler piyasada balonların oluşmasına ve piyasanın çökmesine neden olabilirler. Spekülasyon bir yatırım şekli değildir. Spekülatörler genel olarak kısa vadeli değişimlerden kar elde ederken yatırım daha uzun vadeli bir süreçtir ve yatırımcıların asıl amacı yatırım aracını elde tuttuğu süre boyunca ondan kazanç sağlamaktır. Örneğin az sayıda klasik bir araba alarak daha sonra alınandan yüksek fiyata satarak kar elde eden kişi spekülatördür. Ev satın alıp bu yatırımdan kira elde eden kişi de yatırımcıdır. George Soros dünyanın en çok tanınan spekülatörüdür. 1992 yılında gerçekleşen ve Kara Çarşamba olarak anılan ekonomik kriz sürecinde Soros bir gün içerisinde 1 milyar dolar kazanmayı başarmıştır. Bu başarısı ile İngiliz Bankalarını Soyan Adam olarak anılmaya başlamıştır. 

Spekülasyon Çeşitleri Nelerdir?

Piyasada fiyat istikrarını bozucu ve fiyat istikrarını sağlayıcı yönde olmak üzere iki farklı şekilde spekülasyon yapılabilmektedir. Her iki yöntem de fiyat trendinideki eğilim yönü ile ilgilidir. Fiyatların dalgalı şekilde izlemesi gerektiğini düşünen kişiler istikrar bozucu spekülasyonlar gerçekleştirenlerdir. Dalgalı fiyatlar ile değerin artacağına ilişkin beklentiler artar çünkü yatırımcıların talebinin artması beklenmektedir. İstikrar sağlayıcı spekülasyon ise bunun tam tersidir. Buna göre fiyatların istikrarlı olarak yükselip düşmesi gerektiği düşünülür. Alım ile satım arasında bir dengenin yakalanması için değer kaybeden aracın değeri yükselmesi yönünde alım işlemi gerçekleştirilir. Böylelikle değeri düşmesi beklenen aracın fiyatı yükselmiş olur ve fiyat dengeli bir şekilde yükselmeye devam eder.